De weg over de Aurlandsfjellet, noordoostelijk van de stad Bergen in Noorwegen gelegen op drie uur afstand met de auto, is maar vijf maanden per jaar berijdbaar. Over een lengte van minder dan 50 kilometer kronkelt hij van zeeniveau tot ver boven de boomgrens en dan weer omlaag naar de fjord. Alleen bussen met een lengte tot 12,40 meter mogen op dit traject rijden – en terecht.

Al na een paar honderd meter wordt het spannend. Net hebben we de laatste huizen van het plaatsje Lærdalsøyri aan het Sognefjord in het westen van Noorwegen achter ons gelaten of chauffeur Manfred Wandl krijgt al te maken met de eerste uitdagingen van de dag. In een bocht naar rechts rijden we over een smalle brug, net breed genoeg voor de Mercedes-Benz Tourismo. Ook al neemt de chauffeur dit eerste nauwe punt geroutineerd en met veel gevoel, toch heeft hij op dit moment geen oog voor de romantische beek die onder hem naar het dal raast. Het zal zeker niet het laatste moeilijke punt op de volgende 46 kilometer zijn.

We zijn onderweg op de Fylkesveg (in het Nederlands: de landweg) Fv243, in Noorwegen ook bekend als Snøvegen (de sneeuwweg) of Aurlandsvegen. De kleine bijweg is sinds 1997 officieel erkend door het Noorse Ministerie van Toerisme als een van 18 panoramaroutes in het land en verbindt de plaatsjes Lærdalsøyri en Aurlandsvangen. Ertussen ligt het meer dan 1.300 meter hoge Aurlandsgebergte (in het Noors: Aurlandsfjellet), met een rotsachtige hoogvlakte die tot diep in de zomer bedekt is met sneeuw. Pas begin juni wordt het traject vrijgegeven voor het verkeer en meestal alweer midden oktober gesloten. Het alternatief – de Laerdaltunnel, met 24,5 kilometer de langste wegtunnel ter wereld – is weliswaar het hele jaar door bruikbaar en ook duidelijk sneller, maar wie kiest voor de route over de Aurlandsfjellet wordt beloond met spectaculaire vergezichten en de eenzame weidsheid van Fjell.

Buschauffeur Manfred Wandl heeft al veel van Noord-Noorwegen gezien. Nadat de passagiers in het 1.500 kilometer noordelijker gelegen Tromsö aan boord zijn gegaan van een postschip van Hurtigruten, is hij met de Mercedes-Benz Tourismo van de touroperator Contempi Reisen uit Schwäbisch Hall (zie kader) te land weer op weg naar het zuiden gegaan. Over vier dagen haalt hij zijn passagiers weer op in de haven van Bergen. Zelfs voor de ervaren buschauffeur is de weg over het Aurlandsfjellet iets heel bijzonders: “Het contrast tussen het groen langs de kust en de hoogvlaktes met sneeuw op zo’n korte afstand mag je gerust uniek noemen.” Daar komt het veeleisende traject nog bij, met talloze nauwe passages die het uiterste vergen van de bestuurder. Maar juist daaraan beleeft de 59-jarige veel plezier. Wanneer de ene bocht zich aan de andere rijgt en de weg net breed genoeg is voor een bus – waar geen handbreedte meer tussen de spiegels en de rotswand past – voelt Manfred zich in z’n element: “Dit is echt een tof traject”, grijnst hij en snijdt de volgende bocht aan.

De zescilinder Euro-6-motor met 315 kW (428 pk) stuwt de Mercedes-Benz Tourismo met een lengte van 12,30 meter moeiteloos bergop en binnen een mum van tijd bereiken we de boomgrens. Op bijna 1.000 meter hoogte verandert het landschap op slag. Bomen en struiken ruimen het veld voor rotsachtige heide en geven vrij zicht op een adembenemend bergpanorama. De weg slingert nu langs sneeuwvelden, met ijs bedekte bergmeertjes, overvloedige watervallen en rotsformaties die begroeid zijn met mos. Een bijna eindeloze uitgestrektheid, onherbergzaam, maar fascinerend mooi.

Tot nu toe hebben we nauwelijks een ander voertuig gezien – en dat is ook maar goed. Want zelfs bij de uitwijkpunten is amper genoeg ruimte om zelfs maar een personenauto de bus te laten passeren, om nog niet te spreken van de gehuurde campers. Hun meer of minder ervaren bestuurders trekken bleek weg als ze de bus tegemoet zien komen. Hoe meer we het westelijke eindpunt van de route naderen, des te vaker komen ons dagjesmensen tegemoet, die van Aurlandsvangen naar de hoogvlakte zijn gegaan voor een spectaculair vergezicht over de Aurlandsfjord. Maar liefst 650 meter boven de zeespiegel steekt hier het uitkijkplatform Stegastein 30 meter uit de bergwand om zijn bezoekers een uniek panorama te bieden over de uitgestrekte fjorden.

Wat de blik naar beneden ons al deed vermoeden, wordt de volgende zes kilometer naar Aurlandsvangen alleen maar bevestigd: nu volgt het zwaarste stuk van het traject. Op het korte, steile stuk ligt de ene haardspeldbocht direct achter de andere en de steile berghellingen laten de weg er bijna nog een beetje smaller uitzien. Bovendien is hier veel verkeer naar het uitkijkplatform. Nu is pas echt duidelijk waarom de route over Aurlandsfjellet verboden is voor bussen langer dan 12,40 meter.